Tìm hiểu về nghệ thuật truyền thống tranh khắc gỗ Nhật Bản

Tranh khắc gỗ Nhật Bản là dòng tranh truyền thống với lịch sử hàng trăm năm. Dòng tranh này được đánh giá cao bởi giá trị thẩm mỹ và ý nghĩa nghệ thuật. Cùng Nội thất Full AZ tìm hiểu về loại tranh này nhé

Tranh khắc gỗ Nhật Bản là gì?

Tranh khắc gỗ Nhật Bản có tên gọi khác là Ukiyo-e. Tên gọi này bắt nguồn từ Ukiyo, chữ uki có nghĩa là “phù”trong Phật giáo cổ (thế giới trôi nổi, không có thực). Loại hình nghệ thuật này ra đời và phát triển cao trong suốt thế kỷ XVIII – thế kỷ XX. Xuất phát điểm ban đầu, đề tài của tranh Nhật Bản khắc gỗ chủ yếu xoay quanh sự hưởng thụ cuộc sống với các hoạt động ăn chơi, ca kỹ, quán ăn, quán hát. Nhân vật trung tâm là diễn viên, kỹ nữ, võ sĩ…

Tranh gỗ khắc Nhật Bản thời kỳ này phản ánh chân thực nhất mong ước của con người về một thế giới tưởng chừng như viễn tưởng. Thế giới đó chỉ tràn ngập những niềm vui, sự hoan lạc, hoàn toàn không có đau đớn và buồn bã của đời sống thực tại.

Sang thế kỷ XVIII, nghệ thuật tranh khắc gỗ Nhật Bản đạt đạt những dấu ấn vàng với sự dẫn dắt của 2 họa sĩ hàng đầu là Katsushika Hokusai và Utagawa Hiroshige. Tới đây, nghệ thuật khắc gỗ hoàn thiện về cả màu sắc lẫn phương pháp sản xuất.

Ngoài khai thác đề tài hưởng thụ cuộc sống giới quý tộc, thượng lưu, nội dung tranh cũng mở rộng với tình yêu thiên nhiên cỏ cây, núi non, chim muông… Nhờ đó, cả số lượng và chất lượng của dòng tranh này tăng lên nhanh chóng.

Mặc dù không còn phát triển thịnh vượng như những thế kỷ trước, ngày nay, dòng tranh khắc gỗ đã trở thành nét đẹp trong văn hóa nghệ thuật của xứ sở mặt trời mọc. Đối với các du khách thăm quan hoặc những người mộ điệu văn hóa Nhật Bản, dòng tranh này vẫn giữ được sức hút mãnh liệt.

Nét đặc trưng trong tranh khắc gỗ Nhật Bản

Kỹ thuật chế tác 

Tranh khắc gỗ Nhật Bản truyền thống là kiệt tác được chế tác hoàn toàn thủ công, đòi hỏi độ tỉ mỉ và chính xác cực kỳ cao. Quy trình sản xuất bao gồm 2 giai đoạn chính là: chạm khắc và in màu. 

Trước tiên, người họa sĩ sẽ mô phỏng nội dung tranh lên giấy wabi rồi in vào tấm gỗ. Sau đó, dùng các dụng cụ chuyên dụng để đẽo gọt nổi chúng nên. Với cách chi tiết tiêu nhỏ như sợi tóc cần đến mũi điêu khắc ở cấp độ mm. Tiếp theo đến giai đoạn lên màu. Họa sẽ dùng một tờ giấy đặt lên bản khắc, mực in sẽ thấm đều vào con lăn và phủ lên các nét gỗ. Công đoạn này được lặp đi lặp lại cho đến khi hoàn thành bức tranh. Theo truyền thống, cần tối thiểu 3 người mới hoàn thành một bức tranh.

Để tạo nên một bức tranh khắc gỗ mất rất nhiều thời gian và công sức. Cho nên, giá thành của tác phẩm tương đối đắt đỏ. Nhưng bù lại, tranh có thể sao ra hàng trăm bản khác nhau đến khi nét gỗ không còn sắc

Đường nét sắc sảo

Mọi chi tiết trong bức tranh đều được thể hiện rõ nét trong bản khắc gỗ. Bởi vậy, nghệ thuật thủ công này đòi hỏi trình tay nghề và khả năng tập trung cực tốt thì các đường nét mới đạt đến độ tinh xảo. Để tạo hiệu ứng bóng đẹp, độ bền màu tốt, loại mực nhuộm sử dụng trong tranh khắc gỗ Nhật Bản đều chiết xuất từ thực vật, khoáng chất. Do vậy, hiệu quả thẩm mỹ cực kỳ ấn tượng.

Bảng màu đa dạng

Trong thời kỳ sơ khai, tranh khắc gỗ Nhật Bản chỉ có 2 gam màu đen và trắng. Tới thế kỷ XVIII những trường phái mới ra đời mang đến các mảng màu mới cho dòng tranh truyền thống này. Các màu sắc đỏ, xanh, vàng, đen, trắng, xám… với nhiều sắc thái khác nhau được kết hợp hài hòa nhằm đem lại giá trị thẩm mỹ cao. Bảng màu đa dạng giúp thể hiện linh hoạt, phong phú hơn nội dung tranh. Sự bùng nổ về màu sắc mang đến giai đoạn phát triển đỉnh cao của tranh gỗ khắc Nhật Bản.

Nghệ thuật thiết kế phẳng

Nghệ thuật thiết kế phẳng được thể hiện rõ nét trong dòng tranh khắc gỗ Nhật Bản. Để truyền tải tối đa nội dung tranh với các đường nét chi tiết nhất có thể, kích thước, tỉ lệ và quy luật xa gần không quá được họa sĩ đề cao. Thay vào đó, họ thường sử dụng các hình ảnh với tỉ lệ độc đáo, màu sắc nổi bật nhằm tạo độ tương phản. Trường phái này đối lập hoàn toàn với trường phái tranh siêu thực của phương Tây.

Xem thêm:

• Ý tưởng trang trí xốp dán tường phòng ngủ đẹp, tiết kiệm 2024

Những dòng tranh khắc gỗ Nhật Bản nổi tiếng

Bijin-ga

Bijin-ga là dòng tranh khắc gỗ Nhật Bản có lịch sử phát triển lâu đời nhất, cũng là thể loại chính, đại diện cho nghệ thuật Ukiyo-e. Người ta còn gọi dòng tranh này với tên gọi khác là tranh mỹ nhân. Nhân vật chính của dòng tranh này có thể là những người phụ nữ nổi tiếng, geisha hoặc kỹ nữ trong hoạt cảnh ăn chơi, tiệc tùng, ca kỹ hoặc tắm rửa…

Yakusha-e

Dòng tranh khắc gỗ Yakusha-e lại tập trung khai thác sâu hơn về giới ca nghệ kỹ, cụ thể là các nghệ sĩ kịch kabuki. Ở thời kỳ văn hóa kịch kabuki phát triển mãnh liệt tạo nên tên tuổi của những nhân vật nổi danh. Và dòng tranh Yakusha-e ra đời phản ánh sâu sắc dấu ấn thời đại này. Tranh gỗ khắc Nhật Bản Yakusha-e được treo tại các kỹ viện, khu phố đèn đỏ. Cho đến đầu thế kỷ XX, Yakusha-e trở thành xu hướng lan rộng trong dòng tranh khắc gỗ.

Fukei-ga

Fukei-ga là trường phái tranh ra đời khá muộn. Nội dung của dòng tranh khắc gỗ Nhật Bản này hướng đến nét đẹp lớn lao, kỳ vĩ của thiên nhiên hoặc cuộc sống sinh hoạt con người. Đó có thể là ngọn núi, biển cả, cánh rừng, thung lũng hoặc đồng cỏ…

Xem thêm:

• Top 55+ mẫu mộ xây gạch đẹp, chuẩn phong thủy

Kacho-ga

Không lựa chọn thả mình trong cuộc sống vui chơi hoan lạc, những họa sỹ ở trường phái Kacho-ga cho rằng, hạnh phúc đến từ những điều bình dị trong cuộc sống. Vì thế, nội dung tranh đề cao vẻ đẹp nguyên bản từ hoa lá, chim muông. Các họa tiết đặc trưng trong tranh Kacho-ga như: chim trĩ, chim cắt, gà, hoa cẩm chướng… với tạo hình rực rỡ.

Xem thêm:

• Bộ sưu tập mẫu cửa nhôm phòng ngủ đẹp, giá rẻ 2024

Chiêm ngưỡng tuyệt tác tranh điêu khắc gỗ Nhật Bản

Không chỉ ở Nhật Bản, ngay tại Việt Nam, nghệ thuật tranh điêu khắc gỗ còn được yêu thích trong trang trí nhà ở, nhà hàng, quán ăn hoặc khu du lịch…. Dưới đây, Nội thất Full AZ mời bạn chiêm ngưỡng những tuyệt tác tranh khắc gỗ Nhật Bản.

Hy vọng rằng, với những chia sẻ trên của Nội thất Full AZ đã giúp bạn hiểu thêm về nghệ thuật tranh khắc gỗ Nhật Bản. Để khám phá thêm những điều thú vị về kiến trúc, nghệ thuật, nội thất, vui lòng theo dõi các bài viết tiếp theo trên website của chúng tôi.

CÔNG TY NỘI THẤT FULL AZ

Hotline: 0961 530 190

Gmail: noithatfullazz@gmail.com

Website: https://noithatfullaz.com/

Địa chỉ: 148 Trung Kính, Yên Hoà, Cầu Giấy, Hà Nội